Ẩm thực Hungary

Ẩm thực của Hungary được phát triển qua hàng ngàn năm lịch sử người Magyar(tiếng Hungary: magyarok), là một nhóm dân tộc chính ở Hungary (tiếng Hungary: Magyarország) và các vùng đất lịch sử của Hungary có chung tổ tiên, văn hóa, lịch sử và ngôn ngữ có nguồn gốc từ biên giới  Âu Á. Người Magyar di cư qua nhiều thế kỷ từ dãy núi Ural, Tây Siberia hoặc vùng Trung Volga thuộc nước Nga đến lãnh thổ nước Hungary hiện nay. Tiếng Hungary thuộc họ ngôn ngữ Uralic. Có một giả thuyết là người Hungary là hậu duệ của sắc dân Hung Nô từ Trung Á.

Ẩm thực Hungary được biết đến với hương vị cay nồng, đậm đà và đa dạng trong chế biến do việc thường sử dụng của paprika cay. Paprika ngọt (dịu) cũng được sử dụng phổ biến.

Bánh mì có lẽ là phần cơ bản và quan trọng nhất trong chế độ ăn uống của người Hungary. Nó được ăn trong tất cả các bữa ăn và thường là phụ của món ăn chính. Trước khi chế độ chủ nghĩa cộng sản sụp đổ vào năm 1990, bánh mì trắng là một loại lương thực chính. Không chỉ bánh mì, mà rất nhiều loại bánh nướng, như bánh ngọt và bánh ngọt, thường được làm đầy một cách sáng tạo, đã nở rộ trong những năm gần đây. Bạn có thể tìm thấy những thứ này trong rất nhiều tiệm bánh trên khắp Hungary.

Ngoài ra, sự kết hợp của ớt bột, mỡ heo và hành tây vàng là đặc trưng của ẩm thực Hungary, và việc sử dụng các loại kem chua dày gọi tejföl. Ngoài các loại ớt và hành tây (nguyên liệu, xào, làm cháy, sạm hay caramen), các thành phần hương vị phổ biến khác bao gồm: lá nguyệt quế, hạt tiêu đen, thì là, rau mùi, quế, thì là, tỏi, cải ngựa, nước cốt chanh và vỏ, kinh giới, mù tạt (đã chế biến), oregano, rau mùi tây giấm và vani. Gia vị ít được sử dụng là hoa hồi, húng quế, rau mùi, hẹ, củ, quả mọng bách xù, levisticum officinale, mace, hạt thuốc phiện, cây hương thảo, cây gia vị, rau thơm, húng tây và bò xạ hương và hạt tiêu trắng.

Các món ăn Hungary  ăn truyền thống  chủ yếu tập trung vào sữa, sản phẩm sữa, phô mai, rau theo mùa, hoa quả và thịt, tương tự như các món ăn láng giềng của các nước Trung Âu và Đông Âu như cộng hòa Séc, Ba Lan và Slovakia. Thịt gà, thịt lợn và thịt bò, cá là phổ biến, trong khi gà tây, vịt, cừu, hải sản khác ít hơn. So các yếu tố lịch sử ẩm thực Hungary có những điểm nét ảnh hưởng từ ẩm thực Áo, Thổ Nhĩ Kỳ và vùng Balkan nhưng không đáng kể.

Đặc điểm chung trong ẩm thực người dân Hungary là đặc biệt đam mê các món hầm, thịt hầm, thịt nướng, thịt lợn nướng, thịt bò, thịt gia cầm, thịt cừu và thịt thú săn. Sự pha trộn của loại thịt khác nhau là một đặc điểm truyền thống của ẩm thực Hungary. Món garu Hungary, nhồi ớt, cuộn bắp cải, và Fatányéros (món nướng trộn Hungary trên một đĩa gỗ) là tất cả các món ăn mà có thể kết hợp thịt bò và thịt lợn, và đôi khi thịt cừu. Món garu Hungary là một món hầm với nước thịt nhiều hơn hoặc một món súp bằng thịt với xương, ớt bột, thì là, rau (thường là cà rốt và rễ rau mùi tây) và khoai tây hoặc bánh bao nhỏ khác nhau hoặc mì nấu với thịt.

Món hầm thịt Hungary nổi tiếng khác bao gồm paprikás, một món hầm paprika với thịt rim trong kem dày paprika gravy, và pörkölt, một món hầm Hungary với thịt không xương (thường là thịt bò hoặc thịt lợn), hành tây, ớt bột và bột ngọt, cả phục vụ với nokedli (bánh bao nhỏ). Trong các món ăn kiểu cũ, các loại trái cây như mận và mơ được nấu với thịt hoặc nước sốt cay / nhân nhồi thịt nướng và các loại thịt thái khác. Các loại mì và bánh bao, khoai tây, gạo và thường được ăn như món phụ. Xúc xích Hungary (kolbász) và salami mùa đông là một phần chính của món ăn Hungary.

Các đặc điểm nổi bật khác của ẩm thực Hungary là các món súp, món tráng miệng, và bánh ngọt và bánh crepe có nhân (palacsinta), với sự cạnh tranh khốc liệt giữa các biến thể trong khu vực về các món ăn giống nhau (chẳng hạn như canh cá nóng Hungary gọi xúp ngư phủ hoặc halászlé, được chế biến khác nhau trên bờ hai con sông chính của Hungary: sông Danube và Tisza), palacsinta (bánh kếp được phục vụ flambéed sốt sô cô la đen chứa đầy quả óc chó mặt đất) và bánh Dobos (bánh xốp lớp, với sô cô la kem bơ làm đầy và một lát mỏng caramel rưới lên trên).

Hai yếu tố đáng chú ý của ẩm thực Hungary rằng hầu như không được dân địa phương chú ý, nhưng thường được người nước ngoài nhận ra, là những hình thức khác nhau của món hầm rau gọi főzelék cũng như súp trái cây lạnh, như súp chua dâu tây lạnh (tiếng Hungary: meggyleves hideg). Ẩm thực Hungary sử dụng một lượng lớn các loại pho mát, nhưng phổ biến nhất là túró (một loại pho mát Đức), pho mát kem, pho mát cừa (juhturó), Emmentaler, Edam và các loại pho mát Hungary Trappista, pho mát Pálpusztai và pho mát Pannonia.

Ở Hungary mọi người thường có một bữa sáng thịnh soạn. Bữa sáng của người Hungary thường là một chiếc bánh sandwich mở với bánh mì tươi hoặc bánh mì nướng, bơ, pho mát hoặc các loại pho mát kem khác nhau, pho mát túró hoặc körözött (phết pho mát Liptauer), thịt nguội như giăm bông, pa tê gan (gọi là májkrém hoặc kenőmájas), thịt xông khói, xúc xích Ý, mortadella, xúc xích như kabanos, beerwurst hoặc các loại xúc xích Hungary hoặc kolbász khác. [8] Theo truyền thống, cà chua tươi và ớt xanh (đôi khi là hành lá, củ cải và dưa chuột) được phục vụ với những thứ này khi chúng vào mùa. Trứng (chiên, bác hoặc luộc) cũng có thể là một phần của bữa sáng.

Một số loại thịt thường được ăn trong quá khứ (chẳng hạn như lưỡi bò, disznósajt (pho mát đầu) hoặc véc-tơ-rô (tương tự như bánh pudding đen) hiện nay gắn liền với nông thôn hơn khi mọi người chuyển sang chế độ ăn uống lành mạnh hơn.

Người Hungary ngày nay không phải lúc nào cũng ăn bữa sáng đặc trưng này. Đối với nhiều người, bữa sáng là một cốc sữa, trà hoặc cà phê với bánh ngọt, bánh mì cóc, bánh mì sừng trâu Hangary Kifli hoặc bánh nhân Strudel với mứt hoặc mật ong, hoặc ngũ cốc, chẳng hạn như Muesli và có lẽ là trái cây. Trẻ em có thể ăn bánh pudding gạo (tejberizs) hoặc Kem Semolina (tejbegríz) cho bữa sáng với bột ca cao và đường hoặc với xi-rô trái cây. Đồ uống nóng được ưu tiên cho bữa sáng.

Villásreggeli hay brunch, (nghĩa đen là bữa sáng với nĩa) là một bữa sáng lớn sang trọng hơn được cung cấp vào những dịp đặc biệt hoặc ngày lễ. Thường thì khách được mời. Trứng nghiền, bít tết lạnh, salad nguội, trứng tráng cá hồi, bánh kếp, một loại phô mai cay được làm từ phô mai sữa cừu gọi là körözött, trứng cá muối, gan ngỗng, salad trái cây, compote, sữa chua trái cây, nước ép trái cây, rượu sâm banh và bánh ngọt, bánh ngọt và bánh quy có thể được phục vụ.

Bữa trưa là bữa ăn chính trong ngày, theo truyền thống có nhiều món, nhưng thường chỉ một món trong thời hiện đại. Đôi khi có thể phục vụ món khai vị lạnh hoặc nóng [9] (ví dụ như cá, trứng hoặc gan), sau đó là súp. Súp được theo sau bởi một món ăn chính. Món chính là món bao gồm thịt, các món ăn kèm và salad (hoặc rau muối - ớt bột, dưa leo, dưa cải, v.v.), đứng trước món tráng miệng. Quả có thể theo sau. Ở Hungary, bánh kếp (hay đúng hơn là bánh crepe) có thể được phục vụ như một món ăn chính hoặc một món tráng miệng nhưng không dùng cho bữa sáng. Salad thường được phục vụ với các món thịt, làm từ rau diếp với cà chua, dưa chuột và hành tây, hoặc một số biến thể ngâm chua của chúng. [9] Dưa chuột thái mỏng đơn giản hoặc salad cà chua trong dầu giấm cũng là một điển hình. Các món salad như Salade Olivier hoặc salad khoai tây được làm từ khoai tây luộc, [1] rau, trứng luộc chín, nấm, thịt hoặc cá chiên hoặc luộc, trong dầu giấm, aspic hoặc mayonnaise. Những món salad này được ăn như món khai vị hoặc thậm chí là món chính.

Một số người và trẻ em ăn một bữa ăn nhẹ vào buổi chiều, được gọi là uzsonna, thường là bánh sandwich mở, bánh ngọt, lát bánh hoặc trái cây.

Bữa tối thường ít quan trọng hơn bữa trưa và không có bữa tối đặc trưng của Hungary. Nó có thể là một bữa ăn trưa, với nhiều món và cùng một loại thức ăn mà người ta sẽ phục vụ cho bữa trưa, hoặc nó có thể giống như bữa sáng truyền thống của Hungary, với bánh mì, thịt nguội, pho mát, cà chua và ớt như đã mô tả ở trên. Khi bữa tối là một dịp quan trọng, bữa tối sẽ được chuẩn bị theo cùng một cách và với các món tương tự, bữa trưa đầy đủ sẽ được cung cấp. Khi không phải dịp quan trọng, đây là thời điểm tốt để ăn thức ăn thừa.

Giờ ăn của người Hungary có phần linh hoạt. Thời gian điển hình như sau: Bữa sáng 6-9 giờ sáng; Ăn trưa từ 12 giờ trưa đến 2 giờ chiều; Ăn tối 6-9 giờ tối.

Các món ăn truyền thống nổi tiếng tiêu biểu Hnagary

Goulash (gulyás)

Goulash là một trong những món ăn nổi tiếng nhất từ tiết mục ẩm thực Hungary, nhưng ngay cả ngày nay cũng có những quan niệm sai lầm nghiêm trọng về phiên bản gốc của món ăn mang tính biểu tượng này. Tên xuất phát từ gulyás (herdsmen), người làm món ăn phong phú và thỏa mãn của họ trong một ấm đun nước trên lửa. Hôm nay, một ấm đun nước làm goulash được coi là phiên bản xác thực nhất của tất cả. Hầu hết các vùng đều có giống riêng của mình, mặc dù một món goulash cơ bản là một nơi nào đó giữa một món súp và hầm, với thịt bò (đôi khi là thịt bê hoặc thịt heo), cà rốt, khoai tây, gia vị và ớt điển hình. Goulash có một lịch sử lâu dài trở lại thế kỷ thứ chín, nhưng chỉ trong thời gian 1800s biến nó thành một biểu tượng quốc gia và một công cụ để giữ bản sắc Hungary

Súp ngư dân (Halászlé) – món ăn nổi bật trong ẩm thực Hungary

Súp ngư dân giữ một vị trí trang trọng trong danh sách các món ăn đại diện cho ẩm thực Hungary. Súp cá ngư dân được chế biến từ cá sông nhiều loại như cá chép, cá da trơn, cá rô hoặc cá chó với một lượng ớt bột cay, nét cuốn hút điển hình của nền ẩm thực Hungary, tạo cho món ăn có màu đỏ tươi đặc trưng.

Lángos – món ăn được ẩm thực Hungary yêu thích nhất mọi thời đại

Lángos chắc chắn là món ăn Hungary được yêu thích nhất. Nếu đang theo chế độ ăn kiêng thì đừng nên thử món bánh mì chiên giòn này bởi hương vị của nó sẽ khiến bạn không thể cưỡng lại được và muốn ăn thêm. Lángos là phiên bản thay thế thỏa mãn vị giác khác của bánh mì.

Főzelék – nét chấm phá lành mạnh trong ẩm thực Hungary

Főzelék là một món ăn độc đáo của Hungary có bề ngoài trông giống như một món súp nhưng chính xác hơn đây lại là món rau hầm đặc.

Ở Hungary, không lạ gì khi các quán Főzelék xuất hiện rải rác khắp thành phố. Món rau hầm đậm chất Hungary này cũng có nhiều biến thể nhưng đều được làm từ các nguyên liệu như khoai tây, đậu Hà Lan, đậu lăng và cà rốt Főzelék được ninh lên rồi thêm bột, kem chua để đạt được độ đặc như ý muốn.

Đùi heo xông khói – ẩm thực Hungary hạng sang cho dịp lễ Phục Sinh

Bởi lẽ trong tiếng Hungary thì từ Phục Sinh có nghĩa là “Húsvét” – nghĩa đen được hiểu là “ăn thịt”. Vì thế một phần đùi heo xông khói Hungary thường xuất hiện nhiều nhất trên bàn tiệc dịp lễ cho dù có nhiều vùng đã cải biến món ăn theo cách mới mẻ hơn và đón lễ Phục Sinh bằng món ăn khác.

Pörkölt và Paprikás – dấu ấn của ẩm thực Hungary trên thế giới

Pörkölt (món hầm) và Paprikás (món hầm nhiều ớt ngọt và tejföl) là hai món ăn mang đậm hương vị của Hungary. Dù hoàn toàn riêng biệt và được người Hungary gọi với hai cái tên khác nhau nhưng về thành phần, cách nấu thì có thể coi Paprikás như một loại Pörkölt.

Salami Hungary – tiếng vang mang tên Hungary trên toàn thế giới

Salami là một trong những món ăn được biến đến trên toàn thế giới và Salami Hungary là một trong những món đặc sản không thể bỏ qua. Được coi là một loại xúc xích dạng khối, được chế biến từ thịt động vật lên men rồi sấy khô, thịt làm Salami thường là thịt heo hoặc thịt bò. Salami xuất hiện khá thường xuyên trên các bàn tiệc như một món khai vị. Đôi khi Salami còn được ăn cùng salad, bánh mì và pizza.

Töltött Káposzta (bắp cải cuộn thịt) – món ăn điển hình trong dịp lễ của Hungary

Töltött Káposzta – bắp cải cuộn thịt của Hungary được làm từ bắp cải nấu chín với phần nhân là thịt băm. Nhưng điểm khác biệt so với biến thể ở Việt Nam là món Töltött Káposzta chính gốc còn có thêm cơm, ớt bột, tiêu và kem chua.