Ẩm thực Bồ Đào Nha

Ẩm thực Bồ Đào Nha chịu nhiều ảnh hưởng ẩm thực Địa Trung Hải. Sự ảnh hưởng của thuộc địa cũ của Bồ Đào Nha cũng là đáng chú ý, đặc biệt là trong sự đa dạng của các loại gia vị được sử dụng. Những gia vị bao gồm Piri Piri (ớt cay nhỏ) và hạt tiêu đen, cũng như quế, vanilla và nghệ tây. Dầu ô liu là một trong những căn cứ của các món ăn Bồ Đào Nha vừa để nấu ăn và hương liệu bữa ăn. Tỏi được sử dụng rộng rãi, như là loại rau thơm như rau mùi và rau mùi tây.

Chuyên gia ẩm thực đều công nhận, phong cách ẩm thực của người dân Bồ Đào Nha đã góp phần không ít, làm nên nét đẹp và sự phát triển như ngày nay của nền ẩm thực Châu Âu.

Ẩm thực của Bồ Đào Nha rất đa dạng vì người Bồ Đào Nha đã mang vào truyền thống của họ nhiều món ẩm thực được biết đến qua những chuyến đi thám hiểm. Mỗi địa phương ở Bồ Đào Nha đều có món đặc sản nấu từ nhiều loại thịt, cá hay các thủy sản khác. Cách chế biến món ăn khác nhau nhưng nguyên liệu lại không phức tạp, thường là kết hợp cá, thịt, dầu ô liu, cà chua, khoai tây, bắp cải và gia vị. Người Bồ Đào Nha cũng thường sử dụng pho mát, bánh mì tự làm, kết hợp thịt hay các loại  hải sản có vỏ cứng như tôm, cua, ốc biển.

Món ăn dân tộc là con cá tuyết Đại Tây Dương (Gadus morhua) mà người ta nói rằng có đến 365 cách thức chế biến khác nhau. Rượu vang Bồ Đào Nha cũng nổi tiếng, ngay từ thời La Mã, Bồ Đào Nha đã được liên tưởng với Bacchus, vị thần rượu và lễ hội trong thần thoại La Mã. Ngày nay một vài loại rượu vang của Bồ Đào Nha là một trong những loại rượu vang ngon nhất thế giới, đặc biệt là loại rượu vang ngọt Porto.

Là một quốc gia chuyên về kinh tế biển với ngành công nghiệp đánh bắt phát triển và điều này phản ánh lượng cá và hải sản được ăn. Người Bồ Đào Nha có lượng tiêu thụ cá trên đầu người lớn nhất châu Âu và đứng thứ 4 trên thế giới. Cá được nướng, luộc (bao gồm trần và đun âm ỉ), rán hoặc chiên ngập dầu, hầm (thường là nấu bằng nồi đất), quay, hoặc hấp. Trên hết là bacalhau (cá tuyết), là loại cá đước tiêu thụ nhiều nhất ở Bồ Đào Nha. Người ta nói rằng có hơn 365 cách để nấu cá tuyết, một cho mỗi ngày trong năm. Cá tuyết thường luôn luôn được làm khô và muối, vì truyền thống đánh bắt của Bồ Đào Nha ở Bắc Đại Tây Dương phát triển trước sự phát minh của tủ lạnh—vì thế nó phải được ngâm vào nước trước khi nấu. Các món cá đơn giản hơn hường được nấu với dầu ô liu nguyên chất và giấm vang trắng.

Bồ Đào Nha đã  đánh bắt và thương mại cá tuyết từ thế kỷ 15, và việc thương mại cá tuyết giải thích cho sự lan toả của nó trong nền ẩm thực này. Các loại hải sản phổ biến khác bao gồm cá mòi tươi (đặc biệt khi được nướn làm món sardinhas assadas), bạch tuộc, mực, mực nang, cua, tôm và tôm thương phẩm, tôm hùm, tôm rồng, và các loại động vật giáp xác, như hà và pollicipes pollicipes, cá meluc, cá ngừ Đại Tây Dương, cá mút đá, cá vược, scabbard (đặc biệt là ở Madeira), cà nhiều loại cá và động vật có vỏ khác, cũng như động vật thân mềm, như là nghêu, trai, hàu, ốc bờ, và điệp. Caldeirada là một món hầm bao gồm các loại cá và động vật có vỏ với khoai tây, cà chua và hành tây.

Ăn thịt và gia cầm hàng ngày trong lịch sử là dành cho tầng lớp tượng lưu. Thịt lợn và thịt bò là loại thịt phổ biến nhất ở quốc gia này. Thịt từng là sản phẩm thiết yếu của bàn ăn của người quý tộc trong thời Trung Cổ. Một ghi chép thời Phục Hưng của Bồ Đào Nha, thi sĩ Garcia de Resende, mô tả món khai vị ở những bữa tiệng hoàng gia bao gồm bò đực thiến quay nguyên trong chí với một vòng thịt gà. Một món Bồ Đào Nha phổ biến, chủ yếu trong mùa đông, là cozido à portuguesa, mà phần nào tương đương với món Pot au feu của Pháp hoặc đồ luộc của New England. Thành phần của nó phụ thuộc  vào trí tưởng tượng và túi tiền của người nấu. Một món cozido đầy đủ có thể bao gồm thịt bò, thịt lợn, lợn muối, vài loại dưa muối embutido (như là chouriço ướp muối, morcela e chouriço de sangue, linguiça, farinheira, v.v.), móng giò, giăm bông ướp muối, khoai tây, cà rốt, cải củ turnip, đậu gà, bắp cải và cơm. Đây có lẽ từng là đồ ăn ưa thích của những người nông dân giàu có, mà sau đó cũng xuất hiện trên bàn ăn của tầng lớp tư sản và các nhà hàng điển hình.

Bồ Đào Nha trước đây là một đế quốc lớn và ẩm thực này bị ảnh hưởng và ngược lại cũng tạo ảnh hưởng đến các nước thuộc địa. Ảnh hưởng của Bồ Đào Nha rất lớn trong ẩm thực Brasil, nó có nhìn phiên bản đặc trưng của các món bồ Đào Nha, như là feijoada và caldeirada (cá hầm). Các ảnh hưởng khác của Bồ Đào Nha có thể thấy ở Ma Cao (ẩm thực Ma Cao) và trong tỉnh Goa của Ấn Độ, trong các món của Goa như là vindalho (một loại cà ri cay).

Cam Ba Tư, được trồng rộng rãi ở Nam Âu từ thế kỷ 11, đắng hơn bình thường. Cam ngọt được mang từ Ấn Độ đến châu Âu trong thế kỷ 15 bởi những thương gia người Bồ Đào Nha. Một số ngôn ngữa Nam Indo-châu Âu đặt tên quả cam là Bồ Đào Nha (tên của Bồ Đào Nha trong tiếng Bồ Đào Nha), mà trước đây là nguồn nhập khẩu chính. Các ví dụ là trong tiếng Bulgaria portokal [портокал], tiếng Hy Lạp hiện đại portokali [πορτοκάλι], tiếng Ba Tư porteghal [پرتقال], và tiếng Romania portocală. Trong phương ngữ Nam Ý (tiếng Napoli), quả cam được đặt tên là portogallo hoặc purtualle, nghĩa đen là "đồ của Bồ Đào Nha". Các tên có liên quan có thể thấy trong các ngôn ngữa khác: tiếng Thổ Nhĩ Kỳ Portakal, tiếng Ả Rập al-burtuqal [البرتقال], tiếng Amhara birtukan [ቢርቱካን], và tiếng Gruzia phortokhali [ფორთოხალი].

Người Bồ Đào Nha nhập khẩu các gia vị như là quế  được sử dụng rộng rãi trong các món tráng miệng truyền thống-từ châu Á. Ngoài ra, món "canja" của Bồ Đào Nha, một loại súp gà được làm với gạo, là loại thực phẩm phổ biến cho người ốm, tương tự như cháo của người châu Á, được sử dụng theo cùng một cách, cho thấy có thể nó có nguồn gốc từ châu Á.

Trà được tạo thành mốt ở Anh trong những năm 1660 sau đám cưới của vua Charles II và công chúa Bồ Đào Nha Catherine của Braganza, người mà mang đến sở thích uống trà brought her liking for tea, bắt nguồn từ thuộc địa Ma Cao.

Ảnh hưởng ẩm thực Bồ Đào Nha cũng thâm nhập vào xứ Phù Tang. Như Tempura, tôm chiên bột của Nhật. Tên của món này đến từ chữ Têmpora trong tiếng Bồ Đào Nha hay Pão de Castela (Kasutera), đặc sản của Nagasaki, Nhật Bản

Năm 1543, người Bồ Đào Nha giao thương với Nhật Bản và giới thiệu đường tinh chế, được đánh giá là hàng xa xit. Vua chúa của Nhật Bản rất thích đồ ngọt của Bồ Đào Nha nên họ làm lại các món Bồ Đào Nha mà bây giờ được coi là các món truyền thống của Nhật như kompeito (kẹo), kasutera (bánh bông lan), và keiran somen (phiên bản Nhật Bản của món "fios de ovos" của Bồ Đào Nha; món này cũn phổ biến trong ẩm thực Thái Lan dưới cái tên "kanom foy tong"), và tạo ra Nanban-gashi, hay "Wagashi kiểu mới". Trong thời kỳ mậu dịch Nanban, tempura được giới thiệu đến Nhật Bản bởi những nhà truyền giáo người Bồ Đào Nha.

Người Bồ Đào Nha cũng có ảnh hưởng lớn đến ẩm thực các xứ thuộc địa của Bồ Đào Nha tại châu Phi. Họ là người giới thiệu bắp ngô đến lục địa châu Phi.

Người Bồ Đào Nha cũng  giới thiệu cà chua và kỹ thuật làm bánh mì đến Sri Lanka. Người dân trên đảo đã ăn và bắt chước các loại bánh của Bồ Đào Nha, chẳng hạn như bolo fiado hoặc bolo folhado, một loại bánh nhiều lớp chứa hạt hạt điều  và các loại đồ ngọt như boruwa và fuguete.

Trên khắp thế giới, người nhập cư người Bồ Đào Nha tạo ảnh hưởng đến "vùng đất mới" của họ, như là Hawaii và New England. Pão doce (Bánh mì ngọt Bồ Đào Nha), malasadas, sopa de feijão (súp đậu), và xúc xích Bồ Đào Nha (như là linguiça và chouriço) thường được ăn ở quần đảo Hawaii bởi các gia đình với mọi chủng tộc. Tương tự, "papo seco" là một loại bánh mì cuộn của Bồ Đào Nha, nó trở thành thực phẩm thiết yếu trong các quán cà phê ở Jersey, nơi có cộng đồng người Bồ Đào Nha lớn.

Ở Úc, các loại thịt gà "kiểu Bồ Đào Nha", được bán chủ yếu ở các quán đồ ăn nhanh, đang trở nên rất phổ biến trong hai thập kỷ gần đây. Các món được bán bao gồm các món gà thông thường và các loại burger bò và gà. Trong một số trường hợp, như là "bánh kẹp gà Bồ Đào Nha", món này có liên kết lỏng lẻo với ẩm thực Bồ Đào Nha, thường có có điểm chung là việc sử dụng "xốt Piri-piri" ,một loại xốt của Bồ Đào Nha được làm với piri piri-loại ớt nhỏ rất cay.

Một số món ăn truyền thống nổi tiếng Bồ Đào Nha

Món chính trong ẩm thực Bồ Đào Nha không thể bỏ qua món hầm cozido à portuguesa. Với các nguyên liệu chủ yếu là các loại thịt, đầu bếp sẽ hầm chúng thật nhứ với những loại rau củ như: cà rốt, đậu bắp và bắp cải.

Sự kết hợp rau củ và thịt giúp món ăn cân bằng, vừa thơm ngon bổ dưỡng lại không hề bị ngấy.

Trong các lễ hội truyền thống của người Bồ Đào Nha có lẽ không thể thiếu món súp caldo verde.

Món ăn được nấu từ khoai tây, hành tây, cải xoăn và xúc xích thịt lợn. Thực khách có thể ăn nó như món khai vị hoặc dùng trong bữa chính đều rất tuyệt vời.

Trong các món ăn đặc sắc có món nướng của Bồ Đào Nha – biến tấu từ món Churrasco có mặt tại khắp các quốc gia thuộc khu vực Châu Mỹ  Latinh.

Và chính tại Châu Âu, đặc biệt là Bồ Đào Nha, món ăn này luôn là một trong những món ngon được du khách nước ngoài truyền tai nhau để thưởng thức.

Món nướng tại Bồ Đào Nha thường chỉ dùng các loại thịt khác nhau; trong đó phần lớn là thịt cừu và thịt lợn, ngoài ra còn có cánh gà, xúc xích, tôm cuốn và đặc biệt là phần thịt Picanha – phần thịt được lấy từ phần mông bò.

Tất cả được ướp theo phần gia vị truyền thống của người dân Bồ Đào Nha, chủ yếu để phù hợp và khẩu vị người dân nơi đây và vô tình đã làm nên một biến tấu mới mang nét đặc trưng đặc sắc của món nướng Bồ Đào Nha.

 Món thịt nướng Bồ Đào Nha thường được xiên thành từng que và nướng trên than, ăn cùng các loại salad rau xanh chỉ dành riêng cho món ăn này, gồm các nguyên liệu như các loại nấm, salad mì ống, cơm xúp đậu đen cùng sốt feijoada truyền thống.

Món ăn này vô cùng ngon miệng và được ưa chuộng không chỉ bởi người dân địa phương  Bồ Đào Nha mà còn hầu hết du khách nước ngoài có dịp thưởng thức.