Ẩm thực Bangladesh

Cái tên Bangladesh có nghĩa "Đất nước Bengal" và được viết thành বাংলাদেশ và đánh vần là ['baŋlad̪eʃ]  trong tiếng Bengali chính thức.

Nói về ẩm thực Bangladesh là giới thiệu về ẩm thực của đất nước độc lập Bangladesh của Đông Bengal. Theo thỏa ước Partition of Bengal  năm 1947 giửa Ấn Độ và thực dân Anh, hai miền đất cách nhau 1600 km được tách ra là khu vực Tây Bengal thuộc Ấn Độ; ngày nay một tiểu bang của Ấn Độ  với phần lớn người theo Ấn độ giáo (Hindu) và miền Đông Bengal theo Hồi giáo thuộc Pakistan, sau đó độc lập khỏi quốc gia Pakistan từ năm 1971, với sắc tộc người Bangali, tên nước Bangladesh và thủ đô Dhakar.

Ẩm thực Bengali thường liên quan đến một bảng màu nóng, sử dụng một số lượng lớn các loại thảo mộc, gia vị và rễ để tạo ra các món ăn có đầy đủ chiều sắc thái đậm nhạt.  Tuy nhiên, những hương vị này cũng có thể được chế tác để tạo ra thị hiếu tinh tế hơn như hai hương liệu pha trộn (như “ngũ vị hương”) nổi tiếng thế giới của Bangladesh  Panch và  Phoran, và điều quan trọng cần lưu ý là các món ăn khác nhau giữa các vùng. Các khu vực của theo đạo Hồi Tây Bengal và Bangladesh là thú vị cho cả hai phẩm chất tương tự của các món ăn, và sự khác biệt vốn có của nền ẩm thực các quốc gia Nam Á khác.

Ẩm thực Bangladesh rất gần với ẩm thực Ấn Độ và Paksitan, gạo và cá là các món ăn được ưa thích truyền thống. Các món ăn thường mang hương vị nồng cay, sử dụng nhiều gia vị và hương liệu như ớt, cà ri, tỏi, tiểu hồi, hạt ngò, gừng v.v. khi chế biến. Loại bơ thanh lọc Ghee và dầu cải mù tạt được dùng đển chiên xào nên các món ăn cũng mang mùi vị đặc trưng.

Các món ăn nổi tiếng truyền thống của Bangladesh gần như đều có nguồn gốc từ triều đại Mogule ở miền Bắc Ấn Độ và tiếp thu ảnh hưởng của ẩm thực Trung Đông.

Người Bangladesh rất thích ăn đồ ngọt và các món tráng miệng ngọt, họ dùng quế, bạch đậu khấu, hồi trong các món ngọt và món tráng miệng vốn rất là nổi tiếng của đất nước Bangladesh và cũng  đặc biệt được ưa thích bởi các quốc gia Nam Á. Đồ ngọt Banladesh có hai nhóm chính: Loại cứng dạng bánh kẹo và dạng  sệt như kem, chè và yaourt, thường vị rất ngọt đối với người dân xức khác.

Ẩm thực vùng miền Bangladesh

Ẩm thực Bangladesh có sực khác biệt rõ rệt theo món âm vùng miền. Phía miền Nam giáp với vịnh Bengale với nguyên liệu chính từ thủy hải sản, ví dụ như  Shutki, một loại cá khô rất được ưa chuộng là nguyên liệu nấu nướng tại miền này. Có thể phân chia ẩm thực Bangladesh bốn vùng miền như sau:

Ẩm thực khu vực thủ đô Dhakar

Ẩm thực khu vực này mang ảnh hưởng ẩm thực phương Tây, Iran và Ả rập nên các món ăn ít cay, mang phong cách đa dạng về nguyên liệu, cách nấu nướng ẩm thực hiện đại khác ít nhiều với văn hóa ẩm thực truyền thống Bangladesh.

Ẩm thực vùng phía Tây, Tây bắc

Ẩm thực vùng phía Tây, Tây bắc cho đến gần đây đều không bị ảnh hưởng phong cách ẩm thực phía ngoài nên phong cách ẩm thực, thói quen bàn ăn, món ăn miền này đều thể hiện rất rõ phong cách ẩm thực truyền thống thuần túy người Bangladesh. Rau củ quả là nguyên liệu chủ yếu các món ăn và thường được tẩm ướp nhiều hương liệu, gia vị. Cá nước ngọt cũng là nguyên liệu chính cho nhiều món ăn miền này.

Ẩm thực miền Đông bắc

Miền Đông bắc Bangladesh có nhiều sông hồ lớn nên thủy sản nước ngọt  có vị trí quan trọng trong các món ăm của vùng này. Do vùng  Đông bắc Bangladesh giáp ranh với miền Assam của Ấn Độ nên miền này lại có nhiều loại rau quả và cách chế biến, ngâm chua ngọt, mặn mà nơi khác ở Bangladesh không có.

Ẩm thực miền  Nam và Đông nam

Miền Nam và Đông Nam Bangladesh hướng ra vịnh Bangal của Ấn Độ Dương và giáp với Myanmar nên ẩm thực vùng này ngoài phong cách của vùng thủ đô Dhakar thì ẩm thực nơi đây có nhiều đặc điểm ẩm thực miền biển với nhiều nguyên liệu đánh bắt xa bờ như cá, tôm cua, mực. Ẩm thực của thực dân Anh và của các sắc dân từ Myanmar cũng ảnh hưởng mạnh đến phong cách nấu nướng của ẩm thực vùng này.

Phong tục ăn uống

Cùng ăn chung là văn hóa ẩm thực quan trọng của Bangladesh. Món ăn bữa ăn được dọn theo thứ tự cố định tùy vào tính chất bữa ăn thường nhật hay là buổi đải tiệc. Bangladesh có nhiều qui tắc truyền thống trong buổi ăn như  đàn ông và phụ nữ ngồi riêng bàn trong bữa ăn. Người  Bangladesh cũng ăn bốc và họ có kỹ thuật ăn bốc khác người Ấn là không dùng ngón tay cầm thức ăn mà dùng các ngón tay khép nhau như vật đựng và xúc thức ăn, sau đó dùng ngón tay cái đẩy thức ăn vào miệng, rồi mới bốc một phần cơm hoặc bánh mỳ, bánh Naan ăn cùng thức ăn.

Các món ăn nổi tiếng và tiêu biểu ẩm thực Bangladesh

Biriani là vua của tất cả các món ăn ở Bangladesh và là món ăn xuất hiện trong bất cứ bữa tiệc gia đình nào của đất nước này. Món Biriani gồm cơm và thịt cừu đặc biệt và là món ăn ngon đầy hấp dẫn dành cho du khách. Đến Dhaka mà chưa thưởng thức Biriani của nhà hàng Sunami Restora nổi tiếng thì sẽ là một thiếu sót lớn.

Morog-polao Nanna Biriani là một trong số những món ăn rất đặc biệt của Bangladesh không thể bỏ qua khi ghé thăm Dhaka. Morog-polao thường được phục vụ tại hôn lễ hay những lễ hội gia đình lớn khác. Món ăn này gồm gà và gạo được nấu chín theo cách đặc biệt với phần lớn thịt gà, ăn kèm với thức uống mang tên borhani làm từ yaourt.

Vuna Khichuri là một món ăn nổi tiếng của Bangladesh nhất định không thể không thử khi đến Dhaka. Vuna Khichuri được nấu từ gạo, dal, thịt gà, thịt bò. Đầu tiên, cơm được nấu chín khô cùng dal, sau đó thêm thịt vào.

Alur torkari là món cà ri khoai tây độc đáo của Bangladesh. Món ăn có nhiều biến tấu ở vùng tây Bengal nhưng cách chế biến của khu vực Kolkata là phổ biến nhất. Món này thường được phục vụ cho buổi ăn sáng với bánh luchi.

Gà nướng Chhayanir là món ăn mang hương vị đặc trưng truyền thống của Bangladesh, gà được nướng theo cách đặc biệt và phục vụ ăn kèm tại chỗ với bánh mì.

Shukto là món rau quả hầm trong nước sốt với thành phần chính là sửa và mù tạt cùng các hương liệu khác nổi tiếng của Bangladesh. Món ăn này được phục vụ những buổi tiệc gia đình và trong buổi ăn của những ngày lễ.

Ilish maacher jhaal (hay jhol/jhola) là món cà ri cá cháy, một món ăn biểu tượng của ẩm thực Bangladesh. Món dược chế biến với gia vị hương liệu hạt mùi, nghệ, ớt cay xanh và dầu mù tạt.

Cà ri tôm chingri macher malai curry là món cà ri tôm đặc biệt của người Bangladesh. Món ăn được chế biến với nhiều hương liệu gia vị và nước cốt dừa. Đặc biệt trong vùng Nam Á chỉ người Bangladesh chuộng dùng tôm chế biến cà ri.