Hạt ngò

Ngò, tiếng Anh Coriander có tên khoa học là coriadrum sativum. Trong dân gian nó còn được gọi bằng nhiều cái tên khác như là mùi, phắc hom pèn leo, ngổ thơm, hồ thái, hương tuy, viên tuy tử, diêm tuy tử.

Hạt ngò (Coriander seed) là phần quả chín đã sấy khô của cây rau mùi, tuy là quả nhưng vẫn hay được gọi với cái tên hạt mùi. Hạt mùi đã rất quen thuộc với cuộc sống hàng ngày bởi rất phổ biến, dễ tìm và có rất nhiều công dụng đối với sức khỏe. Hạt ngò có màu nâu sậm, nhẹ, có mùi thơm đặc trưng, rất nhỏ, chỉ khoảng 3- 4 mm. Hạt được sử dụng làm hạt giống, gia vị hay dùng làm thuốc chữa bệnh.

Gia vị của hạt ngò thường là được sử dụng ở dạng bột. Bột ngò được nghiền từ hạt ngò sau khi được chọn lọc, sấy khô và nghiền. Bột ngò (bột mùi) có tên tiếng anh là bột Coriander, bột ngò có thể dùng để phối trộn cà ri, dùng làm gia vị của các món chế biến từ bò, lợn, gà, vịt, hải sản v.v.  

Ngò là một loại cây nhỏ, loài cây thân thảo sống hằng năm thuộc họ Hoa tán , mọc thẳng đứng cao khoảng từ 30 đến 50cm, toàn thân có mùi thơm nồng, thân cây rỗng. Lá ở gốc có cuống dài, có 1 đến 3 lá chét, lá chét hình hơi tròn, xẻ thành 3 thuỳ có khía răng to và tròn; những lá phía trên có lá chét chia thành những thùy hình sợi nhỏ và nhọn.

Hoa ngò trắng hay hơi hồng, hợp thành tán gồm 3-5 gọng, không có tổng bao; tiểu bao gồm 2-3 lá chét đính ở một phía. Quả bế đôi hình cầu, nhẵn, dài 2 – 4 mm, gồm hai nửa (phân liệt quả), mỗi nửa có bốn sống thẳng và hai sống chung cho cả hai nửa.

Cây có mùi thơm, thường được trồng làm rau thơm và gia vị. Ở nhiều nước vùng ven Địa Trung Hải, một số nước Trung Á, Ấn Độ, Trung Quốc, mùi được trồng quy mô lớn để lấy quả làm thuốc và cất lấy tinh dầu trong công nghiệp làm nước hoa.

Ngoài ra, người ta còn dùng cả rễ và lá làm thuốc. Tác dụng làm thuốc chính của hạt ngò là có công dụng kháng khuẩn, làm sạch. Theo dân gian thì mùi kích thích tiêu hoá và lợi sữa.

Hạt ngò nấu làm nước tắm sẽ có công dụng diệt khuẩn rất tốt, thường được các mẹ tin tưởng dùng làm nước tắm cho trẻ nhỏ, được dùng để chống nhiễm sởi. Hạt mùi còn dùng trị bệnh tiêu chảy, cảm cúm; hạt ngò sắc lấy nước uống 2 lần một ngày, sẽ làm giảm hiệu quả các triệu chứng nhức đầu, sổ mùi.

Trong hạt ngò có 93,3% nước, 2,6% protid, 0,7% glucid, 1,8% xenluloza, nhiều loại vitamin, đặc biệt là vitamin C (140mg%), từ 16 – 18% protid, 13 – 15% lipid, 38% xenluloza, 13% chất không nito và khoảng 1% tinh dầu. Dầu trong hạt ngò có khả năng phá hỏng màng tế bào vi khuẩn, ức chế các quá trình thiết yếu của vi khuẩn như quá trình hô hấp, cuối cùng dẫn đến cái chết của tế bào vi khuẩn. Do đó, dầu trong hạt ngò có tác dụng kháng khuẩn.