Bạch đậu khấu

Bạch đậu khấu còn có tên gọi tiễn đậu khấu, bà khấu, bạch khấu nhân, bạch khấu xác, đa khấu, đới xác khấu, đậu khấu, đông ba khấu, khấu nhân, tử đậu khấu, xác khấu; tên tiếng Anh  Cluster hoặc Round Cardamom .Tên khoa học: Elettaria cardamomum (L.) Maton. Amomum cardamomum L, Amomum cardamomum Willd., Amomum compactum Sol. ex Maton.

Bạch đậu khấu thuộc họ gừng – Zingiberaceae  là một loại cỏ mọc lâu năm, thân rễ có vảy. Từ thân rễ những trục mang lá, mang hoa và quả nhô lên mặt đất. Thân mang lá có thể cao 2 – 3m, lá mọc so le không cuống, phiến lá hình mác dài 23cm, rộng 7,5cm. Thường mọc nhiều ở Ấn Độ, một số nước Nam Á, Đông Nam Á và Trung Quốc.

Đậu khấu là quả gần chín phơi hay sấy khô của cây bạch đậu khấu. Quả hình cầu dẹt, có 3 múi, đường kính 1 – 1,5 cm. Mặt ngoài vỏ màu trắng ngà, có một số đường vân dọc, đôi khi còn sót cuống quả. Vỏ quả khô dễ tách.

 Mỗi quả có 20 – 30 hạt, gọi là khấu mễ hoặc khấu nhân, tập hợp thành khối hình cầu gọi là khấu cầu. Khấu cầu chia làm 3 múi có thành mỏng màu trắng ngăn cách, mỗi múi có 7 – 10 hạt. Hình dạng hạt không đồng nhất, phần nhiều là hình khối nhiều mặt không đều, đường kính khoảng 3 mm, mặt ngoài màu nâu nhạt đến nâu thẫm, có vân nhỏ, chất cứng. Mặt cắt ngang màu trắng. Hạt chứa nhiều tinh dầu. Mùi thơm, vị cay.

Vỏ hạt gồm các tế bào hình chữ nhật, có thành hơi dày. Các tế bào chứa sắc tố màu hồng nâu, to nhỏ không đều. Tế bào chứa tinh dầu.

Trong đậu khấu có chừng 2,4% tinh dầu. Thành phần chủ yếu của tinh dầu là D.bocneola và D.campho.

Trong ẩm thực bạch đậu khấu thường được sử dụng làm nguyên liệu nấu ăn hoặc làm món tráng miệng nhờ hương vị tuyệt vời. Bạch đậu khấu được biết đến như “bà hoàng của gia vị' do chúng có mùi thơm đặc trưng và hương vị ngọt ngào, giúp món ăn thêm phần hấp dẫn.

Có một loại trà bạch đậu khấu có nguồn gốc tử Ấn Độ- thường được gọi là 'elaichi chai'. Trà thường được uống kèm với sữa hoặc các gia vị khác để tạo ra hương vị khác nhau. Cách làm trà bạch đậu khấu rất đơn giản, bạn chỉ cần nghiền nhỏ bạch đậu khấu rồi đun sôi với nước.