Satay-thịt xiên nướng

Satay là món thịt nướng xiên rất thịnh hành ở một số nước châu Á như Indonesia, Malaysia, Thailand, Philippines. Tuy về đại thể chúng khá giống nhau nhưng trong chế biến, mỗi nước lại có những biến tấu riêng tạo nên nét khác biệt, như ở Thailand có thêm nước cốt dừa, ở Malaysia thì thêm vào lá chanh thái chỉ… Cho dù có thêm bớt hay gia giảm thế nào thì món Satay vẫn phải hội đủ vị thơm của sả, riềng và ăn chung cùng nước sốt đậu phộng đậm đà bùi béo.

Nguyên liệu để làm món Satay thường là bò, gà nhưng cũng có thể tính đến cả heo, dê, cừu… Đặc biệt tại Indonesia, do là một quốc gia Hồi giáo nên công đoạn giết mổ phải được thực hiện bởi tín đồ đạo Islam, trở thành nét văn hóa rất riêng của cộng đồng Islam.

Để làm món Satay, thịt phải được xắt thành miếng vuông và giần nhẹ cho mềm, sau đó đem ướp trong vòng 30 phút với hỗn hợp gia vị gồm riềng, tỏi, sả chanh (lột vỏ và chỉ dùng phần trắng), củ hẹ tây (lột vỏ), bột rau mùi, bột thì là, bột nghệ, bột quế, ớt khô đã làm mềm, muối, đường, đậu phộng rang giã mịn (bơ đậu phộng), sốt dầu hào, dầu ăn, cốt me ngào, nước cốt dừa, nước tương ngọt…. Khi thịt đã thấm thì xiên vào que tre và nướng trên bếp than hồng.

Để que tre không bị cháy lúc nướng và nước ngọt của thịt không bị thẩm thấu vào trong, que tre phải được ngâm nước chừng 3 giờ trước khi sử dụng. Thịt chỉ nướng trong vòng 2 phút bằng lửa vừa rồi trở mặt. Để xiên thịt dậy mùi thơm và bóng đẹp, trong lúc nướng còn phải quét nước ướp thịt hoặc dầu lên xiên thịt. Que thịt xiên Satay khi nướng xong sẽ có màu vàng nâu, miếng thịt ánh màu mỡ và toát ra một mùi thơm sực nức đầy quyến rũ. Ăn kèm thịt Satay còn có hành tây cắt miếng vuông và dưa leo, nhưng thứ cộng hưởng quan trọng nhất và không thể thiếu lại là nước chắm.
Nước chắm là một dung dịch hỗn hợp gồm các gia vị riềng, củ hẹ tây lột vỏ, tỏi, hành tím, sả chanh, ớt khô đã làm mềm, bột tôm, đường, muối, đậu phộng rang giã nhuyễn (bơ đậu phộng), me chua dầm trong nước sôi (vớt bỏ xác và hột), nước cốt dừa, sốt belachan… Đầu tiên cho các gia vị băm nhỏ vào chảo phi vàng với ít dầu cho đến khi có mùi thơm. Tiếp đến thêm phần nước me, đun sôi 2 phút rồi cho đường, muối, bơ đậu phộng, sốt belachan và nước lả, đun riu riu cho đến khi nước sốt quánh lại. Lúc này cho nước cốt dừa vào, quậy đều và nhấc xuống.

Do đại đa số người Indonesia theo đạo Hồi nên phổ biến nhất vẫn là satay làm từ thịt gà gọi là Satay Ayam . nguồn gốc từ Java, Indonesia trở thành món ăn stay đặc trưng của Indonesia.